خط تولید لوله پنج لایه پکس (PEX)

لوله های پنج لایه پکس (PEX) یکی از مستحکم ترین لوله هایی هستند که تاکنون ساخته شده است. استحکام و کیفیت بسیار بالای این لوله ها باعث شده تا هر روز بیشتر مورد توجه مردم قرار گیرد. این استقبال مردم تولید کنندگان را به سمت تولید بیشتر این لوله ها سوق داده است. خرید خط تولید لوله های PEX یکی از چالش هایی است که تولیدکنندگان با آن روبرو هستند چرا که تقریبا تمامی خط تولید های موجود در کشور به صورت وارداتی از کشورهای دیگر خریداری می شود.
در این مقاله ابتدا با پکس و لوله های آن آشنا می شویم سپس توضیحاتی در مورد خط تولید لوله های پنج لایه پکس ساخت ایران داده خواهد شد. پس تا آخر این مطالب همراه ما باشید.

لوله پکس چیست؟

ماده pex یک نوع پليمر مهندسي شده گرماسخت است که از طریق فرآیند شبکه ای کردن پلی اتیلن سنگین به دست می آید. PE مخفف پلي اتيلن و X به شبکه اي شدن اشاره دارد. لوله های پکس که به لوله پنج لایه نیز معروف هستند، از دو لایـه از مــواد PEX در داخـل و خـارج لـوله و یـک لایـه ورق آلومینیم با ضخامت 200-700 میکرون تشکیل شده اند و به وسیله دو لایه چسب به لایه هایPEX متصل می شوند.  شبکه ای شدن پکس از روش های زیادی انجام می شود اما سه روش از همه مهمتر و کاربردی تر است که اکثرا شبکه ای شدن پلی اتیلن را تنها به این همین سه روش محدود میکنند. این روش ها عبارتند از:

• PEX-A
• PEX-B
• PEX-C

در ادامه به توضیح هر یک ار آنها و همچنین ساخت خط تولید لوله پنج لایه پکس (PEX) در ایران خواهیم پرداخت.

روش PEX-A  یا پر اکساید

در طول فرایند تولید، هنگامی که پلی اتیلن سنگین (HDPE) ذوب می شود، رادیکال های آزاد ایجاد می شوند و پیوندهای متقابل بین مولکول ها در دماهای بالاتر از دمای تجزیه پلیمر رخ می دهد این روش  به نام “Engel” نیز شناخته میشود.

لوله ی ساخته شده با این روش از همه انعطاف‌پذیرتر است و تقریبا بدون ساختار مارپیچی است طوری‌که امکان تعمیر پیچ‌وتاب‌های لوله به وسیله تفنگ حرارتی را برای لوله کش فراهم می‌سازد.

روش PEX-B یا سیلان

در این روش لوله ها ابتدا تولید میشوند و سپس داخل سونای بخار قرار گرفته و کراسلینک ( شبکه ای شدن ) میشوند. معمولا درجه کراسلینک در این روش بین 65 تا 70 درصد می باشد. در این تکنولوزی با استفاده از روش متقابل اتصال “Silane” یا “Moisture Cure” عملیات شبکه ای کردن تکمیل می شود، جایی که پیوندهای بین مولکولهای پلیمر HDPE پس از فرآیند اکستروژن با استفاده از کاتالیزور و با قرار دادن  لوله پنج لایه PEX به آب (حمام بخار) شکل می گیرد.

روش PEX-C یا تابش

در این روش همانطور که از اسم آن مشخص است از تابش اشعه الکترونی استفاده میشود. به طوری که لوله های کراسلینک نشده را در معرض اشعه الکترونی قرار می دهند و اشعه فوق باعث ایجاد تغییر در ساختار مولکولی لوله ها شده و عمل کراسلینک یا همان شبکه ای شدن در مولکول های پلیمر اتفاق می افتد.

مزایای  لوله پنج لایه PEX نسبت به لوله های پلیمری و فلزی

لوله های پکس مزایای زیادی نسبت به لوله های دیگر دارند. با توجه به پنج لایه بودن این لوله ها و وجود آلومینیوم به عنوان یکی از این پنج لایه، مقامت و استحکام این لوله ها را به شدت بالا برده است به طوریکه به جرات می توان این لوله ها را به عنوان یکی از مستحکم ترین لوله های موجود در دنیا قلمداد کرد. مهم ترین مزایای لوله های پنج لایه PEX به صورت تیتر وار به صورت زیر است.

• مقاومت شیمیایی بسیار بالا
• مقاوم در برابر حلال ها
• پایداری حرارتی بسیار زیاد
• جلوگیری از ایجاد رسوب گذاری
• عدم تغییر رنگ و بو و مزه آب داخل این لوله ها
• عدم ورود اکسیژن به لایه های داخلی
• ضربه پذیری بالا
• نصب آسان و سریع
• کاهش تعداد اتصالات
•  بهینه سازی مصرف انرژی
• کاهش هزینه های سیستم لوله کشی در صنعت ساختمان
• نعطاف‌پذیرتر هستند.
•  در برابر فرسودگی و کلر مقاوم‌تر هستند.
•  لوله پکس نمی‌پوسد یا سوراخ سوراخ نمی‌شود.
• خطاي کمتر مجري هنگام نصب لوله چرا که نیاز به چفت و بست های زیادی ندارد و این باعث افزایش سرعت نصب نیز میشود.
• برگشت پذيري لوله به حالت اوليه در صورت له شدن و يا دو پهن شدن بر اثر حوادث کارگاهي
•  مقاومت بالا در برابر ترکيدگي ناشي از يخ زدگي

با توجه به مزایای زیادی که این لوله ها دارند، خرید و راه اندازی خط تولید لوله پنج لایه PEX بسیار مورد توجه تولیدکنندگان قرار گرفته است.

خط تولید لوله پنج لایه PEX ساخت ایران

همانطور که ابتدای این مطلب گفتیم، تقریبا تمام خط تولید های لوله پنج لایه PEX در ایران  از کشورهایی نظیر چین خریداری شده و به صورت وارداتی مورد استفاده قرار میگیرند.
شرکت البرز پلیمر سپاهان به عنوان شرکت پیشگام در عرصه ساخت خط تولید انواع لوله ها  از جمله لوله های پی وی سی، لوله های پلی اتیلن، لوله های پلی پرو پیلن، نوارهای آبیاری، لوله سرم و … در ایران، در حال تحقیق و بررسی در مورد ساخت خط تولید لوله پنج لایه پکس (PEX) می باشد.